آموزش نصب و سیم بندی خازن موتور تک فاز

به الکتروموتوری که توسط جریان متناوب AC از یک سیم پیچ، یک میدان ضربانی ایجاد می گردد موتور تک فاز گفته می شود. نصب و سیم بندی خازن موتور تک فاز یکی از مراحل مهمی است که در راه اندازی این نوع موتورها باید مورد توجه قرار گیرد.

به الکتروموتوری که توسط جریان متناوب AC از یک سیم پیچ، یک میدان ضربانی ایجاد می گردد موتور تک فاز گفته می شود. نصب و سیم بندی خازن موتور تک فاز یکی از مراحل مهمی است که در راه اندازی این نوع موتورها باید مورد توجه قرار گیرد.

روش های مختلفی برای نصب خازن در موتورهای تک فاز وجود دارد که در این مقاله به  حالت های مختلفی که برای نحوه نصب خازن در موتور تکفاز و سیم بندی موتور تک فاز وجود دارد پرداخته شده است. اما پیش از آن نیاز است تا موتورهای تک فاز و نحوه کار کردن آنها آشنا گردیم.

آموزشگاه پایتخت فناوری دوره آموزش سیم پیچی موتورهای الکتریکی را بصورت کاملا عملی و تخصصی در کارگاههای مجهز برگزار می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان از طریق شماره 02166477628 امکانپذیر است.

معرفی موتورهای تک فاز

در موتورهای القایی سه فاز، عامل ایجاد چرخش، میدان های دواری می باشند که در داخل استاتور وجود دارند. در صورتی که این میدان در موتورهای تک فاز با عبور جریان متناوب این مدان ایجاد می گردد. از الکتروموتورهای تک فاز بیشتر در مصارف خانگی استفاده می شود و گاهی در این نوع از موتورها از کلید گریز از مرکز استفاده می شود. موتورهای تک فاز را معمولا به صورت تک خازنی یا دو خازنی طراحی می کنند و به الکتروموتورهای دو خازنی موتور رله ای نیز گفته می شود.

 

الکتروموتورهای تک فاز در انواع مختلفی وجود دارند که از جمله آنها می توان به موتور القایی تک فاز با فاز شکسته، موتور القایی با خازن راه انداز، موتور القایی با خازن دائم کار، موتور القایی دو خازنی و موتور القایی قطب چاک دار اشاره کرد. در ادامه به معرفی این نوع الکتروموتورها و نحوه نصب و سیم بندی خازن در موتورهای تک فاز دارای خازن بررسی شده است.

• موتور القایی تک فاز با فاز شکسته

برای این که اختلاف فازی میان راه انداز و سیم پیچ اصلی برقرار گردد، در این نوع موتورها نیاز است تا نسبت مقاومت اهمی به مقاومت القایی سیم پیچ راه انداز بیشتر از نسبت این دو مقدار در سیم پیچ اصلی باشد. برای این که نسبت مقاومت اهمی به مقاومت القایی افزایش یابد نیاز است تا از سیم های نازک تری در سیم پیچ استفاده شود.

 

دوره پیشنهادی: آموزش تابلو برق صنعتی

• موتور القایی با خازن راه انداز

در این نوع از الکتروموتورهای تک فاز برای ایجاد اختلاف فاز میان جریان سیم پیچ اصلی و راه انداز از یک خازن که با یک سیم پیچ راه انداز به صورت سری قرار گرفته اند استفاده می گردد. برای محاسبه میزان ظرفیت خازن باید محاسبات پیچیده ای را انجام داد و با این کار می توان اختلاف زاویه میان دو دو جریان را در زمان راه اندازی به 90 درجه رساند.

 

•  نصب و سیم بندی خازن موتور تک فاز با خازن راه انداز

نصب خازن موتورهای تک فاز با خازن های راه انداز به این صورت است که پس از راه اندازی موتور به علت عبور جریان زیاد از درون خازن امکان سوختن خازن وجود دارد و نیاز است تا خازن را به وسیله کلید گریز از مرکز خارج نمود. باید توجه کرد که در این نوع از موتورها جریان زیادی از خازن عبور می نماید و نیاز است تا خازن دارای ظرفیت بسیاری باشد. علاوه بر آن خازن های راه انداز مدت زمان کمی را در مدار می باشند.

استفاده از ظرفیت خازن های الکترولیتی که دارای حجم و قیمت مناسبی می باشند به صرفه تر بوده و کارایی بهتری نیز خواهد داشت. موارد استفاده از موتورهای تک فاز با خازن راه انداز در انواع وسایل مانند کمپرسورها، دستگاه های نجاری و غیره می باشد و این موتورها دارای مشخصه ها و ویژگی های خوبی می باشند.

روش راه اندازی موتور با خازن های الکترولیتی یا راه انداز توسط steinmet ابداع شد و موجب توسعه زیادی در صنعت موتور در سی سال گذشته گردید.

 

• نصب و سیم بندی خازن موتور با خازن دائم کار

برای نگه داشتن خازن در مدار، نیاز است تا خازنی که به صورت سری با سیم پیچ راه انداز قرار گرفته است به گونه ای محاسبه شود که زاویه آنها در هنگام راه اندازی موتور دارای اختلاف فاز کمی بوده اما در هنگام کار کردن این اختلاف فاز 90 درجه گردد. در صورتی که این موارد رعایت گردد ظرفیت خازنی که دائم کار است نسبت به ظرفیت خازن راه انداز بسیار کمتر بوده و زمانی که موتور راه اندازی می شود مقدار جریان کمتری از آن عبور خواهد کرد.

مدت زمانی که خازن دائم کار باید در مدار بماند بسیار بیشتر از خازن راه انداز بوده و استفاده از خازن های الکترولیتی که دارای حجم و قیمت کمتری می باشند مناسب این موتور نمی باشد. به جای خازن های الکترولیت باید از خازن های روغنی استفاده نمود که این نوع از خازن ها دارای قیمت بالاتری نسبت به خازن الکترولیت می باشند.

به طور کلی این موتورهای القایی دارای راندمان بهتری بوده و ضریب قدرت و گشتاور در آنها از مقدار مناسب تری برخوردار می باشد.

علاوه بر آن این نوع از موتورها در هنگام کار کردن سر و صدای کمتری ایجاد کرده و با تغییر ولتاژ می توان سرعت آنها را کنترل نمود. کاربرد موتورهای القایی با خازن دائم کار در وسایلی مانند پنکه و ماشین لباسشویی می باشد. به طور کلی در وسایلی که تغییر بار در نقطه کار وجود نداشته باشد از این موتورها استفاده می شود. میزان خرابی موتورهای با خازن دائم کار نسبت به موتورهای با خازن راه انداز بسیار کمتر می باشد.

• نصب و سیم بندی خازن در موتور القایی دو خازنی

موتورهای دو خازنی به موتورهایی گفته می شود که هم زمان از خازن های راه انداز و دائم کار استفاده می کنند و در وسایل مختلفی مانند ماشین لباسشویی، یخچال های صنعتی، موتورهای بالابر و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.

این موتورها دارای گشتاور راه اندازی بالا، ضریب بهره و ضریب قدرت مناسب، کار کردن به صورت آرام و قدرت تحمل اضافه کار تا 25 درصد بار را دارند و در جاهای که بخواهیم بارهای سنگین را جا به جا کنیم از این نوع موتورها استفاده می نماییم. برای راه اندازی و نصب خازن در این نوع موتورها در زمان راه اندازی موتور، باید هر دو خازن راه انداز و دائم کار به صورت موازی با یکدیگر در مدار قرار گیرند.

زمانی که دور موتور به 75 درصد دور نامی رسید باید توسط یک کلید گریز از مرکز، خازن راه انداز را از مدار موتور خارج نموده و خازن دائم کار که همان خازن روغنی می باشد در مدار باقی خواهد ماند. وجود دو خازن الکترولیتی و روغنی در مدار این موتورها باعث شده است تا موتورهای القایی دو خازنی از مشخصه های خوبی برخوردار بوده و بهره وری بالایی داشته باشند.

 

دوره پیشنهادی: آموزش برق صنعتی

• موتور قطب چاک دار

در موتورهای با قطب چاک دار شیارهایی را بر روی قطب برجسته موتور ایجاد می کنند و یک یا چند حلقه اتصال کوتاه شده را در داخل آن قرار می دهند. این نوع از موتورها دارای گشتاور راه اندازی و ضریب بهره پایینی بوده و از ساختار ساده ای برخوردار می باشند و در ساختار آنها از سیم پیچی کمکی و کلید راه اندازی استفاده نشده است.

در توان های کمتر از 150 وات موتورهای القایی قطب چاک دار را تهیه می کنند. در این نوع موتورها حلقه اتصال تحت تاثیر میدان مغناطیسی سیم پیچ قرار گرفته و یک میدان مغناطیسی ایجاد می کند. کاربرد این موتورها در فن ها و پمپ های کوچک، بادبزن های کوچک، دستگاه های فتوکپی و توان های زیر 40 وات می باشد.

آموزشگاه پایتخت فناوری دوره های آموزشی متنوعی در حوزه برق صنعتی و ساختمان برگزار می کند که تاکنون فارغ التحصیلان زیادی را وارد بازار کار کرده است. از محبوب ترین این دوره ها می توانیم آموزش برق ساختمان به صورت کاملا عملی و همچنین آموزش plc شامل برنامه نویسی پی ال سی دلتا، کینکو، زیمنس و … را نام برد. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان از طریق شماره 02166477628 امکان پذیر است.

منبع :