دلایل دو فاز شدن برق ساختمان و راه های رفع آن

دو فاز شدن برق ساختمان یکی از مشکلاتی است که می تواند آسیب های جدی به وسایل و لوازم الکترونیکی وارد کند. از این رو داشتن اطلاعات کافی درباره علت این مشکل و راهکارهای برطرف کردن آن، کمک بزرگی به کاهش خسارت ها می کند. عوامل مختلفی مانند قطع سیم نول، فرسودگی سیم کشی، داغ شدن بیش از حد سیم ها، اتصال جابجا سیم ها در کلید و پریزها و … باعث عبور جریان فاز در هر دو سیم می شود. پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب همراه آموزشگاه فنی حرفه ای پایتخت فناوری باشید تا بهتر با مفهوم دوفازی برق، دلایل و روش های حل آن آشنا شوید.

دو فاز شدن برق ساختمان یکی از مشکلاتی است که می تواند آسیب های جدی به وسایل و لوازم الکترونیکی وارد کند. از این رو داشتن اطلاعات کافی درباره علت این مشکل و راهکارهای برطرف کردن آن، کمک بزرگی به کاهش خسارت ها می کند. عوامل مختلفی مانند قطع سیم نول، فرسودگی سیم کشی، داغ شدن بیش از حد سیم ها، اتصال جابجا سیم ها در کلید و پریزها و … باعث عبور جریان فاز در هر دو سیم می شود. پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب همراه آموزشگاه فنی حرفه ای پایتخت فناوری باشید تا بهتر با مفهوم دوفازی برق، دلایل و روش های حل آن آشنا شوید.

آموزش برق ساختمان از صفر تا صد با مدرک فنی حرفه ای در پایتخت فناوری برگزار می شود. در صورت علاقه مند بودن می توانید در این دوره آموزشی شرکت کنید تا به عنوان یک برقکار حرفه ای ساختمان مشغول به کار شوید.

چرا برق ساختمان دو فاز می شود؟

به طور کلی، دو فاز شدن برق به دو صورت حقیقی و غیر حقیقی رخ می دهد. در حالت حقیقی به جای ارائه 220 ولت برق به مصرف کننده تک فاز، 380 ولت برق داده می شود. در ولتاژ 220 ولت دو سیم فاز و نول وجود دارد اما زمانی که 380 ولت ارائه می شود، تعداد سیم های فاز دو برابر است؛ یعنی دو سیم فاز وجود دارد.

دو فاز شدن غیر حقیقی نیز به خاطر قطع سیم نول اتفاق می افتد که در این حالت جریان فاز بر روی سیم نول تاثیر می گذارد. زمانی که سیم وسط ترانس توزیع شبکه اصلی برق به دلایلی قطع شود یا برای آن مشکل و ایرادی به وجود آید، دو فاز شدن غیر حقیقی رخ می دهد.

حال که با مفهوم دو فاز شدن و حالت های آن آشنا شدید، باید راجع به دلایل این مشکل بدانید. از مهمترین علت هایی که موجب می گردند برق ساختمان دو فاز شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: علت پریدن فیوز برق ساختمان و نحوه برطرف کردن آن

اتصال جابجای سیم ها در کنتور برق یا تابلو فیوز

از اصلی ترین دلایل مشکل دوفازی جابجا وصل شدن سیم ها است. زمانی که سیم های نول و فاز در کنتور یا تابلو فیوز برق اشتباه متصل شوند، عملا جریان نول دیگر عبور نخواهد کرد و هر دو سیم به جریان فاز اختصاص می یابد.

اگر بعد از انشعاب گرفتن از کنتور برق و اتمام انجام کارهای مختلف مانند جوشکاری و …، سیم ها جابجا وصل شوند، این مشکل به وجود می آید. همانطور که می دانید وقتی کلید فیوزها بالا باشد نشان دهنده وصل بودن جریان برق است. اما در زمان بروز این مشکل، اتفاق عجیبی می افتد. با اینکه تمامی فیوزهای کنتور یا تابلو برق بالا هستند، اما فازمتر نمی تواند جریان فاز را نشان دهد. یعنی با اتصال فازمتر به دو سر تابلو و سیم ها چراغ آن روشن نشده و جریان فازی وجود ندارد.

اما اگر کلیدهای فیوز را پایین بیاورید، همه خروجی ها به غیر از سیم متصل به فیوز اصلی، همه توسط فازمتر نشان داده می شوند. یعنی جریان فاز برقرار است. این وضعیت به خاطر این است که سیم اصلی که جای فاز آن با نول عوض شده است نمی تواند نشان دهنده جریان فاز برق به وسیله فازمتر باشد.

بهترین کار برای حل مشکل جابجایی سیم های فاز و نول و دو فاز شدن برق ساختمان، تعویض دوباره جای سیم ها است. سیم های فاز و نول باید به قسمت مشخص شده خود متصل شوند و جابجایی آنها برطرف گردد.

بیشتر بخوانید: معرفی انواع سیم و کابل برق که باید بشناسید

قطع سیم نول

از دیگر علت های اصلی مشکل دوفازی برق ساختمان، قطع شدن سیم نول است. زمانی که سیم نول قطع می شود جریان فاز بر روی آن قرار گرفته و در نتیجه دو فاز شدن رخ می دهد. قطع شدن سیم نول می تواند به خاطر دلایل مختلفی مانند فرسودگی سیم ها و اتمام طول عمر آن ها، اتصال نادرست سیم ها در زمان انشعاب گیری، استفاده از دستگاه های پرمصرف و ولتاژ بالا مانند دستگاه جوشکاری با سیم ضعیف، رطوبت، استفاده از سیم های بی کیفیت، سیم کشی اشتباه و غیر اصولی و … اتفاق بیفتد.

برای برطرف کردن مشکل که به خاطر قطع سیم نول در مسیر سیم کشی ساختمان به وجود آمده، باید محل قطع اتصال سیم نول را پیدا کنید و سیم جدید به جای آن قرار دهید. برای این کار باید تمامی کلید و پریزها را چک کرده و سپس سیم نول قطع شده نزدیک به پریز مورد نظر را تعویض کنید.

جابجایی فاز و نول در کلید و پریزها

یکی دیگر از علت های از کار افتادن سیم نول و جایگزینی آن با فاز یا همان مشکل دو فاز شدن، وصل شدن اشتباه این دو سیم در کلید و پریزها است. اگر اتصال سیم ها به کلید های تک پل و دوپل یا پریزهای مختلف قرار داده شده در مکان های گوناگون ساختمان مانند اتاق ها، آشپزخانه، راهروها و … جابجا باشد، حالت دوفازی به وجود می آید.

یکی از علائم نشان دهنده دوفازی در برق ساختمان، خاموش و روشن شدن لامپ های روشنایی در حالت خاموش بودن کلید مربوط به آن است. شاید برای شما این اتفاق افتاده است که کلید لامپ مهتابی اتاق خود را خاموش می کنید اما این لامپ با نور ضعیفی شروع به قطع و وصل شدن یا به اصطلاح پر پر زدن می کند. در این صورت باید سیم فاز و نول که در کلید این لامپ جابجا متصل شده اند را به حالت درست برگردانید.

اتصال جابجا در سنسورها

در بسیاری از خانه های امروزی به ویژه ساختمان های هوشمند، از سنسورهای مختلفی استفاده می شود. سنسورهای کنترل کننده روشنایی، دمای محیط، سیستم صوتی و تصویری، پرده های اتومات، اعلام و اطفاء حریق و … نیز همانند کلید و پریزها دارای دو سیم فاز و نول هستند و مانند آن ها عمل می کنند.

اگر سیم های فاز و نول در این سنسورها جابجا وصل شوند، مشکل دو فازی رخ می دهد. راه حل برطرف کردن این مشکل نیز همانند کلید و پریزها، اصلاح اتصال و جابجایی سیم ها است. باید تمامی سنسورها را چک کنید و پس از پیدا کردن سنسور مربوطه سیم های فاز و نول آن را با یکدیگر جابجا نمایید تا جریان برق به درستی عبور کند.

آموزش هوشمند سازی ساختمان در پایتخت فناوری به صورت کاملا تخصصی توسط اساتید کاربلد برگزار می شود. در این دوره صفر تا صد هوشمند سازی ساختمان به شما یاد داده می شود و می توانید مدرک فنی حرفه ای تان را دریافت کنید.

مشکل در سیم های ورودی اداره برق

گاهی اوقات دو فاز شدن برق ساختمان به خاطر دلایل گفته شده در بالا رخ نمی دهد. ممکن است سیم های ورودی از سیستم برق رسانی اداره برق به کنتور ساختمان دچار مشکل شده باشند و به خاطر قطع سیم نول جریان فاز بر روی هر دو سیم در حال عبور باشد.

شما می توانید در زمان دوفازی با استفاده از یک فازمتر ابتدا وضعیت دو سیم ورودی به کنتور را در اولین مینیاتوری تابلو برق ساختمان چک کنید. اگر با دوفاز شدن مواجه شدید کافی است مینیاتوری مورد نظر را قطع کرده تا از بروز اختلال بیشتر در سیستم برق ساختمان جلوگیری شود. سپس با اداره برق تماس بگیرید تا برای حل اساسی مشکل به ساختمان شما مراجعه کنند.

قطع سیم نول کل شبکه

از دیگر دلایل به وجود آمدن دوفازی حقیقی یا غیر حقیقی در ساختمان می توان به قطع شدن نول کل شبکه برق اشاره کرد. امکان دارد به خاطر مشکلات مختلف یا حتی به دلیل به روز رسانی سیستم برق شبکه منطقه محل سکونت شما، نول کل شبکه قطع شود و این مشکل دوفازی رخ دهد.

بیرون کشیده شدن کلید و پریز

یکی از رایج ترین علت هایی که در اکثر ساختمان ها موجب می شود برق دو فاز گردد، خروج کلید و پریز از جای خود است. زمانی که کلید و پریز به بیرون کشیده شود احتمال قطع سیم نول وجود دارد. در نتیجه، قطع سیم نول جریان فاز روی هر دو سیم قرار گرفته و دوفاز شدن رخ می دهد.

بیشتر بخوانید: معرفی انواع کلید برق و کاربردهای هر کدام

کشیدن بار اضافی ناگهانی از سیم های ضعیف

اگر سیم های استفاده شده در سیم کشی برق ساختمان مقاومت و استحکام مناسبی نداشته باشند مشکلات مختلفی به وجود می آید. یکی از دلایل دو فاز شدن برق، اتصال دستگاه های پرمصرف و قدرتمند به سیم های ضعیف است. برای مثال اگر سیم کشی اتاق خواب شما کیفیت لازم را نداشته باشد، با اتصال کولرگازی ممکن است این مشکل به وجود آید.

خرابی فیوزها

اختلال در عملکرد فیوزها بر روی عملکرد کلی سیستم برق ساختمان تاثیر منفی می گذارد. یکی از همین تاثیرات منفی قطع شدن نول و رخ دادن حالت دوفازی است.

بیشتر بخوانید: معرفی انواع فیوز برق ساختمان و کاربردشان

استفاده بیش از حد از برق

اگر در یک ساختمان واحدهای دیگر استفاده بیش از حدی از برق داشته باشند احتمال بروز مشکل دوفازی وجود دارد. در این مواقع فشار زیادی به سیستم برق وارد شده و ممکن است در جریان استفاده حداکثری از توان جریان موجود در ساختمان در واحدهای دیگر دوفازی اتفاق بیفتد.

سوالات متداول

1- دلایل دو فاز شدن برق کدامند؟

از مهمترین دلایل این مشکل می توان به خرابی فیوزها، اتصال جابجای فاز و نول در کنتور، تابلو برق، کلیدها، پریزها و سنسورها، قطع کلی نول شبکه توزیع برق و قطع سیم نول در سیم کشی ساختمان اشاره کرد.

2- دو فاز شدن چه پیامدی به همراه دارد؟

در زمان بروز این مشکل مقدار ولتاژ برق ساختمان افت زیادی پیدا می کند و همین نوسانات ولتاژ باعث آسیب رسیدن به لوازم و وسایل برقی می شود. از این رو توصیه می کنیم محض اطمینان از چندراهی های برق دارای محافظ استفاده کنید تا در صورت بروز دو فازی خسارت به دستگاه ها و لوازم خانگی تان وارد نشود.

بیشتر بخوانید: دلایل افت ولتاژ برق ساختمان و نحوه رفع آن

نتیجه گیری

همانطور که گفته شد عیب یابی سیستم برق ساختمان و پیدا کردن علت دو فاز شدن اهمیت زیادی دارد. این مشکل می تواند باعث بروز مشکلات بیشتری شود، از این رو بهتر است جدی گرفته شود و سریعا برطرف گردد. امیدواریم با استفاده از مطالب ارائه شده بتوانید در زمان بروز مشکل دو فازی به راحتی دلیل آن را پیدا کنید و با استفاده از راهکار مناسب نسبت به رفع آن اقدام نمایید.

منبع : پایتخت فناوری